Natuurinclusieve landbouw documentaires ESsentie

Film- en kunstproject De Blauwe Toverlantaarn filmproducties

Agnes en Jaco, De Blauwe Toverlantaarn filmproducties, aan het filmen voor Pilot ESsentie Westeresch

Natuurinclusieve landbouw documentaires ESsentie

In opdracht van Staatsbosbeheer en Regiodealnatuurinclusievelandbouw hebben we een reeks documentaires gemaakt voor ESsentie, een pilot project voor natuurinclusieve landbouw. De reeks bestaat uit een documentaire van 22 minuten, een minidocu van 6 minuten, een trailer en 8 kleine filmpjes voor een informatieve wandelroute van 2,7 km ‘Het westerwolds Essenpad’ over de Westeresch bij Veele in de gemeente Westerwolde. Agnes Spruit maakte daarbij ook nog een kunstwerk voor de route waarop een bord is geplaatst met de route aanduiding en de plaats van palen met QR codes voor de 8 filmpjes die de wandelaars onderweg kunnen bekijken.

L: boswachter Leon Luijten, midden: overzicht van de locatie Westeresch R: pachter Harry Luring

Klik hier voor de rechtstreekse link van de documentairefilm van 22 minuten op youtube filmdocumentaire natuurinclusieve landbouw Pilot ESsentie .

Wil je de documentairefilm zien en ook de website van Regiodealnatuurinclusievelandbouw bekijken, klik dan op deze link. Hier is de documentaire van 22 minuten te zien en tevens informatie te lezen over het project van Regiodeal natuurinclusieve landbouw : filmdocumentaire op de website Regiodeal natuurinclusieve landbouw .

De korte versie, een soort trailer, is eveneens te zien op de website van Regiodeal, ook de wandelroute wordt hier beschreven, zie op deze pagina: of bekijk de korte versie rechtstreeks via deze link Het is aan te bevelen om de informatie op de website te lezen en ook de docu van 22 minuten te bekijken omdat er dan een vollediger beeld ontstaat van het project.

De wandelroute ‘Westerwolds Essenpad’ met de 8 publieksfilmpjes wordt voor wandelaars ook beschreven op de website van Staatsbosbeheer Westerwolde, Westeresch: Zie hier en de kaart van de wandeling ‘Westerwolds Essenpad’ zie hier

Natuurinclusieve landbouw documentaires ESsentie, hoe hebben we ze gemaakt?

De opdracht voor de documentaires, de wandelroutefilmpjes en de kunstopdracht kwam van Staatsbosbeheer en Regiodealnatuurinclusievelandbouw. De documentaires en filmpjes zijn door ons (De Blauwe Toverlantaarn filmproducties) gemaakt met medewerking van alle in de films voorkomende personen. Anderhalf jaar hebben we voor deze opdracht de pachters en onderzoekers gevolgd en gefilmd tijdens de onderzoeken, het verbouwen van gewassen en het oogsten.

Agnes, De Blauwe Toverlantaarn filmproducties, aan het filmen voor Pilot ESsentie. Boven Albert Wolfs, pachter en Diann Potze

Het was een prachtige periode. Juist door veel en vaak mee te lopen, krijg je als filmer meer inzicht in je onderwerp en de verschillende belangen. Ook zie je hoeveel inspanningen worden verricht door de pachters en onderzoekers. Dat het helemaal niet makkelijk is om over te schakelen in de landbouw werd snel duidelijk. Deze pachters zijn op een positieve manier aan het experimenteren. Een mooi project om je in te verdiepen! Voor ons een hele dynamische en erg leerzame periode!

Agnes en Jaco aan het filmen voor Pilot ESsentie. R boven: Diann Potze in de melkstal

Films en een kunstwerk voor het ‘Westerwolds Essenpad’, een informatieve wandelroute Staatsbosbeheer

In samenwerking met Staatsbosbeheer hebben we een wandelroute ontworpen over de Westeresch bij Veele waar wandelaars 8 filmpjes kunnen bekijken over Pilot ESsentie via een QR-code op de telefoon.  De wandelroute heet ‘Westerwolds Essenpad’. Westerwolde is één van de oudste nog bewaard gebleven Essenlandschappen. Een Es is een verhoging in het landschap waarop de boeren al eeuwen landbouw bedrijven. De Westeresch wordt omringd door verschillende riviertjes in het beekdal waaronder de Ruiten Aa, Mussel Aa en de Oude loo.

L: onderzoek Raymond Klaassen M: Jan Joling pachter/ Peter Brul teeltadvies R. Jelka Vale boswachter

De 8 korte filmpjes langs de wandelroute hebben een andere invalshoek dan de documentaire van 22 minuten. Ze zijn bedoeld om het publiek op een toegankelijke manier te informeren over dit project. De filmpjes zijn ingedeeld op thema en alleen ter plekke te bekijken. 

  • Vogelonderzoek
  • Natuurhistorie en akkergrenzen 
  • Wilde bijen, honingbijen en boekweit
  • Insectenonderzoek
  • De bodem
  • De oogst
  • Natuur in de akkers
  • Natuurinclusieve landbouw 

Wil je de 8 korte filmpjes langs de wandelroute zien, ga dan naar de Westeresch bij Veele. Informatie over de wandelroute kun je ook vinden op http://www.staatsbosbeheer.nl/westerwolde . De wandeling zie hier.

Filmpalen als bijenhotels voor wilde bijen

De palen voor de QR-codes van de filmpjes zijn ook bijenhotels voor wilde bijen. Direct na het plaatsen van de palen hadden de eerste wilde bijen al eitjes in de gangetjes gelegd, waaronder de grote bladsnijder! Daar was de boswachter heel blij mee!

Kunstwerk voor Pilot ESsentie Westeresch

Om de natuurinclusieve landbouw te symboliseren heeft Agnes Spruit ook een kunstwerk gemaakt. Het staat op een centraal punt op de Westeresch waar de wandelaars de eerste informatie over de wandelroute en het project kunnen vinden. De kruiwagen is bewerkt met een natuurlijke structuur. De handvatten van de kruiwagen en het frame zijn vanuit de aarde uitgegroeid tot een boompje. 

Kunstwerk voor het project natuurinclusieve landbouw Pilot ESsentie – gemaakt door Agnes Spruit

Op het boompje zingt een veldleeuwerik, een doelsoort van dit project. Op de schep naast de kruiwagen zit een torenvalkje. Deze vogels worden regelmatig gezien boven de es en hebben in de buurt jaarlijks een nest. Ze jagen op muizen.

Scheppen en spades met gewasnamen langs het ‘Westerwolds Essenpad’

Bewerkte scheppen en spades met daarop de namen van de gewassen worden elk jaar langs de route van het Westerwolds Essenpad bij de gewassen geplaatst.

Kunstwerk voor het project natuurinclusieve landbouw Pilot ESsentie – gemaakt door Agnes Spruit

Wat is natuurinclusieve landbouw – Pilot ESsentie

Een razend interessant project waarin 7 pachters op grond van Staatsbosbeheer experimenteren met natuurinclusieve landbouw in samenwerking met onderzoekers van de Rijksuniversiteit Groningen en Wageningen, Kenniscentrum Akkervogels en Regiodeal natuurinclusieve landbouw. 

Westeresch bij Veele

De Westeresch bij Veele – gemeente Westerwolde – Noordoost Groningen

De Westeresch is een verhoging in het landschap. En bestaat uit zandgronden. Westerwolde is één van de oudste nog bewaard gebleven Essen landschappen. Essen zijn verhogingen in het landschap, ontstaan in de ijstijd, waarop de boeren al eeuwen landbouw bedrijven. De Westeresch wordt omringd door verschillende riviertjes in het beekdal waaronder de Ruiten Aa, Mussel Aa en Oude loo. Deze beekdalen vormen een rijk en belangrijk natuurgebied en cultuurhistorisch landschap van Westerwolde.

Natuurinclusieve landbouw

De basis voor de natuurinclusieve landbouw is biologisch. Er wordt in Pilot ESsentie gewerkt met vaste mest en compost van maaisel uit het omringende beekdal van de Ruiten Aa, Mussel Aa en de Oude loo.

Uiteraard is er geen plaats voor bestrijdingsmiddelen en worden experimenten gedaan met ondiep ploegen. 

L: grondbewerking M: Vaste mest R: Potstal van Harry Luring

Natuurinclusieve landbouw gaat nog een stapje verder. Er wordt gekeken hoe de landbouw zoveel mogelijk in harmonie met de natuur kan bestaan. Hiervoor worden proeven gedaan met akkerranden, bossages en kruiden tussen de gewassen.

Westeresch bij Veele L: Tussenstroken M: wilde berm R: Zandpad en wilde berm

Wetenschappelijke onderzoeken Pilot ESsentie

Onderzoekers van de Rijksuniversiteit van Wageningen, De Rijksuniversiteit van Groningen, Kenniscentrum Akkervogels en diverse vrijwilligers monitoren de insecten, vogels, planten en de bodemstructuur.

Insectenonderzoeker Raymond Klaassen voor Pilot ESsentie

De kracht zit in de diversiteit aan habitats

L: gebiedseigen kruiden M: landschapsmozaïek R: bijenonderzoeker Martijn Bakker

Het is de grote variatie van verschillende habitats die het project sterk maken. Veel verschillende  gewassen, bosjes, zandwegen en de doorsneden akkers met wilde planten voor insecten en dekking voor dieren vormen een geheel met een grote biodiversiteit. Alles hangt met elkaar samen en vormt een gezonde omgeving en gezonde gewassen voor mens en dier.

L: Vogelonderzoeker Tonio Schaub M: Roodborsttapuit R: Reeën in het sneeuwlandschap

Boekweit en diverse andere gewassen

Er is ruimte voor het uitproberen van alternatieve landbouwgewassen. Boekweit neemt daarin een belangrijke plaats. Boekweit is afhankelijk van de bestuiving door honingbijen, daarom is er een onderzoek gaande in hoeverre een teelt met honingbijen in evenwicht kan worden gebracht met de aanwezigheid van wilde bijen in het gebied. Boekweit is een heel geschikt gewas voor de zandgronden van Noordoost Nederland.

L en R: Bijenonderzoeker Martijn Bakker M: Imker Elmar Mook

Inkomen voor pachters

Er wordt onderzocht hoe zowel de pachters genoeg inkomen kunnen genereren, de biodiversiteit in de natuur goed kan blijven functioneren en landschappelijke waarden behouden kunnen worden.

L: Harry Luring en Tim Buist – oogst M: Gedeputeerde Groningen (2021) Henk Staghouwer R: Peter Brul en Jan Jooling – oogst

Gezamenlijk overleg

Een aantal keren per jaar komen de deelnemers aan het project bij elkaar om bevindingen en plannen te bespreken. Leren van de experimenten en onderzoeken is één van de belangrijkste onderdelen van Pilot ESsentie Westeresch.

Gezamenlijk overleg van deelnemers aan het project Pilot ESsentie

Initiatiefnemer en historische waarden binnen Pilot ESsentie

Initiatiefnemer van dit project is Jan Loots. Hij heeft zich binnen dit project verdiept in de historische akkerstructuren van Westeresch. Als knipoog naar deze historie is uitgegaan van de oude akkergrenzen waarbij soms percelen zijn samengevoegd om ze geschikt te maken voor de huidige machines. De percelen zijn nog steeds kleinschalig en vormen een prachtig divers mozaïek landschap. Het is een moderne invalshoek voor een duurzame landbouw en verhoging van de biodiversiteit in zowel de landbouw als de natuur.

L: Perceelkaarten Westeresch bij Veele M: Jan Loots initiatiefnemer R: Mozaïeklandschap Westeresch

De Gouden Mispel

De Gouden Mispel is een waarderingsprijs die wordt uitgereikt aan personen of organisaties die iets uitzonderlijks hebben betekend voor behoud, herstel of ontwikkeling van het Nederlands cultuurlandschap. In 2019 ontving Pilot ESsentie de Gouden Mispel!

L: Tussenstrook akkerbloemen M: een resultaat insectenonderzoek Raymond Klaassens R: Vogelbosjes

Wil je andere documentaires zien die wij hebben gemaakt. Kijk naar de 4 delige serie Veerkracht in coronatijd – Cittaslow Westerolde

Contact en terug naar de Homepagina